การรีเวิร์สออสโมซิส (Reverse Osmosis - RO)
Reverse Osmosis (RO) is a water filtration process that uses a special type of membrane with extremely small pores (approximately 0.0001 microns) that can filter out contaminants in water, such as salts, minerals, heavy metals, pathogens, and chemicals, resulting in highly purified water.
Mainการทำงานของระบบ RO
Reverse osmosis (RO) operates based on the principle opposite to that of normal osmosis.
- In nature, osmosis is the process by which water from an area of lower solute concentration flows through a semipermeable membrane to an area of higher concentration, without the need for energy.
- Reverse Osmosis (RO) uses high pressure (Pump) to push water from an area with a concentrated solution (raw water) through a membrane to the other side where the solution is less concentrated, resulting in purified water and separating contaminants from the water.
ส่วนประกอบหลักของระบบ RO
- ปั๊มแรงดันสูง (High-Pressure Pump)
- ใช้เพิ่มแรงดันน้ำเพื่อให้ไหลผ่านเมมเบรน
- เยื่อเมมเบรน (RO Membrane)
- มีรูพรุนขนาดเล็กมาก กรองโมเลกุลขนาดใหญ่ สารละลาย และเชื้อโรคออกจากน้ำ
- Pre-Filters (ไส้กรองก่อนเข้า RO)
- ช่วยกรองตะกอน สิ่งสกปรก และคลอรีนก่อนเข้าระบบ RO
- Post-Filter (ไส้กรองปรับปรุงคุณภาพน้ำ)
- ปรับรสชาติและกลิ่นของน้ำก่อนนำไปใช้งาน
สิ่งที่ระบบ RO สามารถกรองออกจากน้ำได้
✅ สารละลายและแร่ธาตุที่ไม่ต้องการ เช่น
- แคลเซียม (Ca²⁺) และแมกนีเซียม (Mg²⁺) ที่ทำให้น้ำกระด้าง
- เกลือและโซเดียม (Na⁺)
- ไนเตรต (NO₃⁻) และฟลูออไรด์ (F⁻)
✅ สารเคมีและโลหะหนัก เช่น
- ตะกั่ว (Pb), ปรอท (Hg), แคดเมียม (Cd), สารหนู (As)
✅ เชื้อโรค เช่น
- แบคทีเรีย ไวรัส และโปรโตซัว
✅ สารปนเปื้อนอื่น ๆ เช่น
- คลอรีน และสารอินทรีย์ที่ทำให้เกิดกลิ่นไม่พึงประสงค์
ข้อดีของระบบ RO
✔ กรองน้ำได้สะอาดมาก – สามารถกำจัดสิ่งปนเปื้อนที่มีขนาดเล็กมาก เช่น โลหะหนัก และเชื้อโรค
✔ ช่วยกำจัดความกระด้างของน้ำ – ลดการสะสมของหินปูนในเครื่องใช้ไฟฟ้า เช่น กาต้มน้ำ
✔ เหมาะกับการผลิตน้ำดื่มคุณภาพสูง – นิยมใช้ในโรงงานผลิตน้ำดื่มและน้ำดื่มบรรจุขวด
✔ ลดการปนเปื้อนของสารเคมีและโลหะหนัก – เหมาะสำหรับพื้นที่ที่มีปัญหาน้ำบาดาลหรือน้ำกร่อย
ข้อเสียของระบบ RO
❌ อัตราการสูญเสียน้ำสูง – ในบางระบบ อาจมีน้ำเสียที่ถูกทิ้งออกมาประมาณ 50-75%
❌ กรองแร่ธาตุที่มีประโยชน์ออกไปด้วย – น้ำที่ผ่าน RO จะมีแร่ธาตุต่ำ อาจต้องเติมแร่ธาตุคืน (Remineralization)
❌ ต้องใช้พลังงานและการบำรุงรักษา – ต้องเปลี่ยนไส้กรองและทำความสะอาดระบบเป็นระยะ
❌ มีต้นทุนสูงกว่าระบบกรองอื่น ๆ – ระบบ RO มีค่าใช้จ่ายในการติดตั้งและดูแลสูงกว่าเครื่องกรองทั่วไป
การใช้งานของระบบ RO
✅ ระบบผลิตน้ำดื่ม (Drinking Water Production)
- ใช้ในเครื่องกรองน้ำภายในบ้าน
- ใช้ในโรงงานผลิตน้ำดื่มบรรจุขวด
✅ โรงพยาบาลและอุตสาหกรรมยา (Medical & Pharmaceutical Industry)
- ใช้ผลิตน้ำบริสุทธิ์สำหรับห้องปฏิบัติการและกระบวนการผลิตยา
✅ อุตสาหกรรมอาหารและเครื่องดื่ม (Food & Beverage Industry)
- ใช้ในกระบวนการผลิตที่ต้องการน้ำที่ไม่มีสิ่งปนเปื้อน
✅ อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกส์ (Electronics Industry)
- ใช้ผลิตน้ำบริสุทธิ์ที่ใช้ในการล้างแผงวงจร
✅ การแปรรูปน้ำทะเลเป็นน้ำจืด (Desalination)
- ใช้ในโรงงานแปรรูปน้ำทะเลเป็นน้ำดื่ม

สรุป
การรีเวิร์สออสโมซิส (RO) เป็นระบบกรองน้ำที่มีประสิทธิภาพสูง สามารถกำจัดสารปนเปื้อนและเชื้อโรคได้เกือบ 100% ทำให้น้ำมีความบริสุทธิ์สูง อย่างไรก็ตาม ระบบ RO ก็มีข้อเสีย เช่น สูญเสียน้ำในปริมาณมาก และกรองแร่ธาตุที่มีประโยชน์ออกไปด้วย ดังนั้น การเลือกใช้ RO ควรพิจารณาตามความเหมาะสมของแต่ละสถานการณ์