มาตรฐานน้ำ

เป็นเกณฑ์ที่กำหนดคุณภาพของน้ำให้เหมาะสมกับการใช้งานแต่ละประเภท เช่น น้ำดื่ม น้ำใช้ น้ำสำหรับอุตสาหกรรม หรือการเกษตร โดยมาตรฐานน้ำเหล่านี้มีจุดประสงค์เพื่อป้องกันผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม

ประเภทของมาตรฐานน้ำ

1. มาตรฐานน้ำดื่ม

น้ำดื่มต้องมีคุณภาพที่ปลอดภัย ปราศจากสารอันตรายและเชื้อโรคที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ มาตรฐานน้ำดื่มที่ใช้กันทั่วไป เช่น:

• องค์การอนามัยโลก (WHO):
  • กำหนดคุณภาพน้ำดื่มที่เน้นความปลอดภัย เช่น การควบคุมปริมาณสารเคมีและจุลินทรีย์
• มาตรฐานน้ำดื่มประเทศไทย (มอก. 257-2551):
  • กำหนดเกณฑ์ต่างๆ เช่น
    • เชื้อโรค: ห้ามมี E. coli หรือโคลิฟอร์มในน้ำ
    • สารเคมี: เช่น

​ ​ ​- แอมโมเนียไม่เกิน 1.5 มิลลิกรัม/ลิตร

​ ​ ​- สารตะกั่วไม่เกิน 0.01 มิลลิกรัม/ลิตร

​ ​ ​- คลอรีนตกค้างไม่เกิน 0.2–0.5 มิลลิกรัม/ลิตร

• • • คุณสมบัติทางกายภาพ: น้ำต้องใส ไม่มีสี กลิ่น หรือรส

2. มาตรฐานน้ำใช้

น้ำใช้สำหรับกิจกรรมในชีวิตประจำวัน เช่น อาบน้ำ ล้างจาน หรือล้างรถ มาตรฐานน้ำใช้ทั่วไป ได้แก่:

• เกณฑ์คุณภาพน้ำเพื่อการอุปโภค (กระทรวงสาธารณสุข):
  • ไม่จำเป็นต้องสะอาดเท่าน้ำดื่ม แต่ต้องไม่มีสารอันตราย
  • ต้องใส ไม่มีสีขุ่น หรือกลิ่นเหม็น
  • ค่า pH อยู่ระหว่าง 6.5–8.5
  • ความขุ่น (Turbidity) ไม่เกิน 25 NTU

3. มาตรฐานน้ำเสีย

น้ำเสียที่ถูกปล่อยออกจากโรงงานอุตสาหกรรมหรือแหล่งชุมชนต้องผ่านการบำบัดก่อนปล่อยสู่สิ่งแวดล้อม มาตรฐานน้ำเสียในประเทศไทยกำหนดโดย กรมควบคุมมลพิษ (PCD) เช่น:

• ค่าความเป็นกรด-ด่าง (pH): 5.5–9.0
• ค่าความขุ่น (Turbidity): ควรต่ำเพื่อป้องกันการสะสมของตะกอน
• ค่าบีโอดี (BOD): ไม่เกิน 20 มิลลิกรัม/ลิตร
• ค่าซีโอดี (COD): ไม่เกิน 120 มิลลิกรัม/ลิตร
• ปริมาณโลหะหนัก: เช่น ตะกั่ว สังกะสี หรือแคดเมียม ต้องต่ำกว่าค่ากำหนด

4. มาตรฐานน้ำสำหรับการเกษตร

น้ำที่ใช้ในการเกษตร เช่น รดน้ำพืช หรือเลี้ยงสัตว์ ควรมีคุณภาพที่เหมาะสมเพื่อป้องกันการสะสมของสารพิษในอาหาร เช่น:

• ค่า pH: อยู่ระหว่าง 6.0–8.5
• ปริมาณเกลือ (TDS): ไม่ควรเกิน 450–2,000 มิลลิกรัม/ลิตร
• ปริมาณโลหะหนัก: เช่น แคดเมียมหรือตะกั่ว ต้องต่ำกว่าค่าที่กำหนด
• ไม่มีสารเคมีตกค้าง: เช่น ยาฆ่าแมลง

5. มาตรฐานน้ำในอุตสาหกรรม

น้ำในอุตสาหกรรมต้องเหมาะสมกับการใช้งาน เช่น น้ำหล่อเย็น น้ำในกระบวนการผลิต หรือการบำบัดน้ำเสีย:

• ค่า pH: ขึ้นอยู่กับกระบวนการผลิต เช่น 6.5–8.5 สำหรับน้ำหล่อเย็น
• ค่าความกระด้าง (Hardness): ควรต่ำเพื่อลดการเกิดตะกรันในเครื่องจักร
• ปริมาณสารแขวนลอย (TSS): ต้องต่ำเพื่อลดความเสียหายต่ออุปกรณ์

เกณฑ์สำคัญในมาตรฐานน้ำ

ความสำคัญของมาตรฐานน้ำ